Kanal Tedavisi

Bu makalemizde kanal tedavisi nedir ve kanal tedavisi nasıl yapılır sorusuna cevap vermeye çalıştık. Bununla birlikte kanal tedavisi sonrası yaşanabilecek problemlerin üzerinde durduk.

Yine makalemizin içeriğinde, toplumda çokça sorulan kanal tedavisi acıtır mı ve kanal tedavisi ne kadar sürer, tedavinin ömrü ne kadardır sorularına cevap vermiş olduk.

Kanal Tedavisi Nedir?

Kanal tedavisi nedir sorusuna, cevap vermeden önce kısaca dişin yapısından bahsedelim.

Diş 3 katmandan oluşur. Bunlar dişin dışını saran ve ağız içinde gözüken mine tabakası, dişin kök yüzeyini saran sement tabakası, mine ve sementin altında bulunan dentin tabakasıdır. Dişin merkezinde ise dişin beslenmesini sağlayan damarları ve dişteki ağrıyı hissetmemize neden olan sinirleri içinde barındıran pulpa dokusu bulunur.

Dişte çürük oluşumu, mine tabakasında başlar ve ilerleyerek dentin tabakasına ulaşır. Bu aşamaya kadar dişteki çürük, dolgu yapılarak tedavi edilebilir. Çürük pulpaya ulaştığında ise yapılması gereken işlem kanal tedavisidir.

Çürüğün pulpaya ulaşması kanal tedavisi yapılmasını gerektirir.

Kanal tedavisi, içinde pulpayı bulunduran kök kanallarının temizlenmesi, şekillendirilmesi ve kanal boşluğunun sızdırmaz bir şekilde doldurulması işlemidir.

Dişte Kanal Tedavisi Gereksinimi Nasıl Anlaşılır?

Diş hekimleri, ağız içi muayenesi ve röntgen kontrolü ile bir dişte kanal tedavisi gereksinimi olduğunu tespit edebilirler.

Peki, bireyler dişte kanal tedavisi gereksinimini, kendileri anlayabilir mi?

Evet, bireyler bunu anlayabilir. Kısaca anlatalım. Çürük başlangıcında diş genelde çok sinyal vermez. Çürüğün ilerlemesiyle birlikte ilk başta tatlı besinler tüketildiğinde hafif sızlamalar hissedilir.

Çürüğün dentin tabakasında ilerleme başlamasıyla birlikte, soğukta anlık hassasiyetler oluşmaya başlar. Soğuk bir uyaran dişe temas ettiğinde, 1-5 saniye kadar keskin bir ağrı hissedilir. Bu aşamada diş dolgu ile kurtulabilir.

Çürük pulpaya ulaştığında ise herhangi bir uyaran olmadan kendiliğinden başlayan ve uzun süre devam eden ağrılar başlar. Bu ağrılar zamanla gece uyutmayacak kadar artar. Bu aşama dişte kanal tedavisi gereksinimi gösterir.

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Öncelikli olarak röntgen çekilerek dişin durumu değerlendirilir ve tedavide izlenecek yol tespit edilir.
Lokal anestezi yapılır
Dişin yüzeyinde bulunan çürük doku tamamen temizlenir
Hem bireyi korumak hem de tedavinin sağlıklı yapılabilmesi için diş izole edilir.
Kanal tedavisi için özel hazırlanmış aletler ile, kanalların temizlenmesi ve şekillendirilmesi tamamlanır
Temizlenen kanal, kök ucuna kadar sızdırmaz bir materyalle doldurulur
Son olarak dişin üst yapısının restore edilerek, tedavi tamamlanır.

Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Kanal tedavisi ne kadar sürer sorusunun cevabı dişin durumuna göre değişiklik gösterir. 40-45 dakikada bitebilen kanal tedavisi olabileceği gibi, haftalar sürebilecek tedavilerde olabilmektedir.

Genel olarak bakıldığında tedavinin süresi, dişin anatomik yapısı, dişte ki enfeksiyonun şiddeti, dişin ağız içindeki pozisyonu, hekimin tecrübesi ve hastanın durumuna göre değişir.

İnatçı enfeksiyonu olmayan tek veya iki kanallı dişlerin, ortalama 1-1,5 saatlik tek seanslık bir işlemle tedavisi tamamlanabilir. Benzer şekilde ki azı dişlerinin tedavisi ise tek seansta bitebileceği gibi, çoğunlukla 2 seansta tamamlanır. Genellikle seanslar arasında 1 haftalık bir bekleme süresi bırakılır.

İnatçı enfeksiyonların olduğu, yüzde şişliğin eşlik ettiği vakalarda ise birkaç seans pansuman yapılması gerekebilir. Tam bir iyileşme sağlanıncaya kadar seanslara devam edilmesi gerektiği için tedavi haftalarca sürebilir.

Kısaca ifade etmek gerekirse kanal tedavisi ne kadar sürer sorusuna verilebilecek net bir cevap yoktur. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi farklı değişkenlere bağlı olarak, tedavi süresi değişiklik gösterir.

Kanal Tedavisi Acıtır mı?

Bireylerin çokça sorduğu sorulardan biri de kanal tedavisi acıtır mı sorusudur. Toplum içinde anlatılan dişçi efsanelerinden kaynaklanan bu endişe, pek çok kişinin kanal tedavisinden çekinmesine neden olmaktadır.

Halbuki kanal tedavisi işlemi sırasında, korkulduğu gibi bir acı durumu söz konusu değildir. Tedavinin ilk basamağında lokal anestezi yapıldığı için bireyin ağrı hissetme ihtimali yoktur.

Bu durumun tek istisnası vardır. Bazen kanal içindeki iltihap, dişe dıştan yapılan anestezinin kanal içerisindeki sinirleri tam olarak uyuşturmasını engeller. Bu durumda dıştan yapılan anestezinin, dişin içinden, direk pulpa üzerine yapılacak anestezi ile desteklenmesi gerekebilir. Çok nadir görülen bu durum tedavinin başlangıcında 5-10 saniye kadar bir acı duyulmasına neden olabilir. Ama tedavinin devamında acı olmayacaktır.

Bu yüzden kanal tedavisi acıtır mı sorusuna rahatlıkla hayır diyebiliriz. Peki, bu kadar çok ağrı efsanesinin anlatılma sebebi nedir? diye soracak olursanız bu genelde kanal tedavisi sonrası ağrı oluşmasından kaynaklanan bir yakınmadır. İleride kanal tedavisi sonrası karşılaşılabilecek problemleri ayrıntılı olarak anlatacağız.

Kanal Tedavisinin Ömrü Ne Kadardır?

Dişte Kanal Tedavisi Röntgen Görüntüsü

Kanal tedavisisin ömrü birkaç etkene bağlıdır. Bunlar tedavi öncesinde dişteki harabiyet oranı, kanal tedavisinin başarısı ve tedavi sonrasında ki ağız bakımıdır.

Başarılı bir kanal tedavisi sonrası gerekli ağız bakımı yapıldığı taktirde, özellikle diş fırçasıyla birlikte diş ipi veya ara yüz fırçası, doğru bir şekilde kullanılırsa, kanal tedavili diş ömür boyu ağız içinde tutulabilir.

Etkili Bir Ağız Bakımı İçin Bu Makaleye Göz Atabilirsiniz

Diş Fırçası Seçimi ve Doğru Diş Fırçalama Yöntemi

Kanal Tedavisi Yapılmazsa Ne Olur?

Pulpa dokusuna ulaşmış olan bir çürüğe, müdahale edilmezse iltihap artmaya devam eder. Bu durum ağrıda artışa neden olacağı gibi dişi çevreleyen dokulara da zarar vermeye başlar. Dişlerin kök uçlarında gelişen iltihabi alanlar büyüyerek abselerin oluşmasına ve yüzde şişliklere neden olabilir. Zamanla diş tamamen canlılığı yitirir.

İltihabi durum dişi destekleyen kemik dokuda yıkıma neden olur. Zaman ilerledikçe dişte sallanma başlar. Diğer yandan dişin ağız içinde görülen kısmı, parça parça kırılarak diş eti seviyesine kadar iner. Bu noktadan sonra diş kanal tedavisi ile kurtarılamaz ve çekilmesi gerekir.

Kanal Tedavisi Yapılmadan Ağrı Geçebilir mi?

Dişte şiddetli bir ağrı olduğunda bireyler ağrı kesici veya antibiyotik kullanmaya başlamaktadır. Kullanılan ilaçlar, bazen ağrıyı geçirmektedir. Bu da bireylerin, dişin iyileştiğini düşünerek, diş hekimine gitmeyi ihmal etmesine neden olmaktadır.

Dişin ağrısının geçmesi, dişte ki iltihabi durumun dişe ve dişin çevre dokularına zarar vermeye devam ettiği gerçeğini değiştirmez. Çünkü enfeksiyonun kaynağı hastalıklı diştir ve ağız içinde kalmaya devam ettikçe enfeksiyon devam edecektir.

Dişteki iltihap dişi çevreleyen kemik dokuyu erittiği gibi, bu bölgede bir kist oluşuma neden olabilir. Ayrıca vücudun genel sağlığını etkileyecek olumsuzluklara da sebep olabilir.

Kısaca ifade etmek gerekirse iltihap olan bir diş, ağrı olmasa bile, kanal tedavisi yapılmadığı veya çekilmediği sürece hastaya zarar vermeye devam edecektir. Dişi tedavi eder düşüncesiyle kullanılan antibiyotikler, sadece kısa süreli bir rahatlama sağlayacak ama dişteki iltihabi durum devam edecektir.

Kanal Tedavisi Sonrası Karşılaşılabilecek Problemler

1. Kanal Tedavisi Sonrası Dişte Tekrar Çürüme

Gerekli ağız bakımı yapılmadığı taktirde kanal tedavisi yapılmış olan dişlerde tekrar çürüyebilir. Zamanında müdahale edilmediği taktirde çürük ilerleyerek, temizlenip-doldurulmuş kanalı tekrar enfekte eder. Bu durum dişte, tekrar iltihabi bir durumun gelişmesine neden olabilir.

Bu problemin çözümü için öncelikli olarak ağız bakımına dikkat etmek gerekmektedir. Çürük oluşmuşsa tekrar dolgu yaptırılarak tedavi edilmelidir. Eğer kanalın tekrar enfekte olma durumu varsa kanal tedavisinin tekrar edilmesi gerekir.

İlgili Konu

Dişi Çürüklerden Koruma Yolları

2. Kanal Tedavisi Sonrası Dişte Kırılma

Kanal tedavisi sonrası diş canlılığını yitirmiş olur. Doğal olarak artık beslenme ve kendini yenileme imkânı kalmayan dişte zayıflama görülür ve esnekliğini yitirir. Buna birde tedavi öncesi dişte meydana gelen harabiyet eklenince, kanal tedavili diş, diğer dişlere göre daha zayıf bir hale gelir.

Dişe gelen baskılar zamanla, dişin zayıflamış olmasına bağlı olarak kırılmalara neden olabilmektedir. Kırılma olduğu durumlarda dişin durumu değerlendirilerek yeniden dolgu ile restore edilebileceği gibi, dolgunun tutunabileceği yüzey azalmışsa dişin üzerine kaplama yapılarak, diş restore edilmiş olur.

Peki, sadece kök kalmışsa restore edilebilir mi?

Bu tip kırılmalarda hızlı hareket etmek önemlidir. Kanal tedavisi olmuş dişte, kanal dolgusunun 2 haftadan uzun süre ağız içindeki tükürükle temasta bulunması, kanalın enfekte olmasına neden olur. Böyle bir durumda öncelikli olarak kanal tedavisinin yenilenmesi gerekir. Ardından kanal içerisine yerleştirilecek post materyali ile kanal içinden destek alınarak diş kaplanabilir.

Tabi sadece kökün kaldığı bir kırıkta, öncelikli olarak kökün sağlamlığı röntgen ve ağız içi muayene ile tespit edildikten sonra tedavi planı belirlenir.

Kırık, Kökte Meydana Gelebilir mi?

Kanal tedavili dişlerde, yukarıda ifade ettiğimiz zayıflama köklerde de görülmektedir. Buda bazen aşırı bir baskı karşısında kökte kırık oluşmasına neden olabilir.

Kökte kırık varsa izlenecek tedavi yolu, dişin çekilmesidir.

3. Kanal Tedavisi Sonrası Ağrı

Kanal Tedavisinden Sonra Ağrı Olabilir

Kanal tedavisi sonrası ağrı kavramını, 4 bölüme ayırarak ifade etmek gerekir.

a. Kanal Tedavisi Sonrası Hafif Ağrı

Tedavi sonrası, uyuşukluğun geçmesiyle beraber başlayan, 1-7 gün arası azalarak devam edebilen, hafif sızlamalar şeklinde ki ağrıdır. Diş hekimleri, hastaları bu noktada bilgilendirip, ağrı kesici kullanımını tavsiye ederler.

Bu tip kanal tedavisi sonrası ağrı, normal kabul edilen bir ağrıdır ve kendiliğinden geçer.

b. Kanal Tedavisi Sonrası Şiddetli Ağrı

Şiddetli ağrılar bir-iki günde geçebileceği gibi daha uzun sürede devam edebilir. Böyle bir ağrı şikayetinde, tedaviyi yapan hekime tekrar gitmek gerekir. Genelde reçete edilen ilaçlar ile bu şikâyet giderilir.

c. Kanal Tedavisi Sonrası Uzun Süre Devam Eden Ağrılar

Uzun süreli ağrılar genelde kanal tedavisinin başarısız olduğu durumlarda görülür. Tedavi sonrasına başlayıp devam edebileceği gibi, ilerleyen zamanlarda da ortaya çıkabilir. Bu tip kanal tedavisi sonrası ağrılar uzun süre devam eder ve bireyleri ciddi anlamda rahatsız eder. Bu durumunda yapılması gereken işlem, ileride anlatacağımız kanal tedavisinin tekrar edilmesi işlemidir.

Kanal tedavisinin başarısız olması aşağıdaki sebeplere bağlı olabilir.

Kök kanalının iyi temizlenememesi
Kök kanalının eksik doldurulması
Gözden kaçan kanalların olması
Diş dolgusu veya kanal dolgusunun iyi yapılamayıp sızıntıya neden olması

Sonradan ortaya çıkan uzun süreli ağrıların bir diğer nedeni de bireyin ağız bakımına dikkat etmemesi sonucu dişte tekrar çürüme meydana gelmesi ve kanalın enfekte olmasıdır.

d. Kanal Tedavisi Sonrası, Dişe Gelen Baskı Neticesinde Meydana Gelen Ağrı

Bu tip ağrılar, kanal tedavisi sonrasında, dişin kök ucundaki iltihabi durum iyileşinceye kadar 1-2 ay kadar sürebilir. Genelde zaman geçtikçe azalma eğilimi gösterir.

Tedavi sonrası iki aydan fazla bir süre devam eden ağrılar veya tedaviden aylar sonra ortaya çıkıp devam eden ağrılar kanal tedavisinin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini gösterir. Bu tip ağrılarda ya kanal tedavisin başarısızlığından ya da yetersiz ağız bakımından dolayı dişin tekrar enfekte olmasından kaynaklanır. Bu durum kanal tedavisinin tekrarını gerektirir.

Bazen dişin dolgusunun yüksek yapılması da baskıda ağrıya neden olabilir. Dolgu üzerinde yapılacak hafif bir aşındırma ile şikâyet giderilebilir.

Kısacası dişe baskı geldiğinde ağrı oluşuyorsa diş hekimine muayene olmak gerekmektedir.

4. Kanal Tedavisi Sonrası Dişte Renk Değişikliği

kanal-tedavisi-sonrasi-diste-renk-degisikligi

Kanal Tedavisi Yapılan Dişte Meydana Gelen Renk Değişikliği

Dişte meydana gelen renk değişikliği 3 faktörden kaynaklanır.

Kanal dolgu materyali olarak kullanılan guta-perkaların diş eti seviyesinde bitirilmesi gerekir. Aksi durumda taşkın yapılan kanal dolguları dişte renklenmeye neden olabilir.
Tedavi sırasında çürüğün iyi temizlenmemiş olması
Dişin tekrar çürümesi

Dişte renklenme olduğu durumlarda, diş üzerine porselen kaplama yaptırılarak veya tek diş beyazlatma işlemi uygulanarak dişe estetik bir görüntü kazandırılabilir.

Tek Diş Beyazlatma Yöntemi İçin Makalemize Bakabilirsiniz

Tek Dişte Meydana Gelen Renklenmeler Nasıl Giderilir

5. Kanal Tedavisi Sonrası Meydana Gelen Şişlik

Kanal Tedavisi Sonrası Yüzde Şişlik Olabilir

Kanal tedavisi sorası şişlik iki farklı şekilde meydana gelebilir.

Birincisi tedavinin ilk seansı bittikten sonra meydana gelen şişliklerdir. Genelde kanalın çok iyi temizlenememesinden veya enfekte dokuların kanal dışına itilerek, dişin çevre dokularının buna karşı tepki göstermesi neticesinde oluşur.

Bu durum çok endişe verici olsa da tehlikeli değildir. Diş hekiminin uygulayacağı pansuman ve gerek gördüğünde reçete edeceği ilaçlar ile kısa süre içerisinde bu tip şişlikler kontrol altına alınır.

İkincisi ise tedavi bitiminden sonra meydana gelen şişliklerdir. Bu durum, tedavi sırasında görülen şişliğe göre daha sıkıntılı bir durumdur. İlk etapta diş hekiminin reçete edeceği ilaçlar ile tedavi edilmeye çalışılır.

İlaç kullanımına rağmen şişliğin geçmemesi, kanal tedavisinin sıkıntılı olduğunu gösterir. Bu durumda kanal tedavisinin tekrar edilmesi gerekir.

Kanal Tedavisi Tekrarı

Dişe uygulanan kanal tedavisinin, başarısız olduğunun tespit edildiği durumda, kanal dolgusu sökülerek yeniden yapılması işlemine “Retreatment”, yani kanal tedavisi tekrarı denir.

Kanal tedavisinin başarısı çeşitli faktörlere bağlıdır. Dişin izole edilmesi, kanalların iyi temizlenmesi, sızdırmaz bir şekilde doldurulması ve sızdırmaz bir dolgu ile üst yapının tamamlanması genel başarı kriterleridir. Bununla birlikte tedavi sonrasında ağız bakımının iyi bir şekilde yapılması da dişte tekrar iltihabi bir durum gelişmemesi için önemlidir.

Çizdiğimiz bu çerçeveden biri veya bir kaçı iyi yapılmadığı taktirde yapılan kanal tedavisi kısa veya uzun vadede problem çıkartacaktır.

Kanal tedavisinin problemli olduğu durumlarda yapılması gereken işlem, kanalların sökülerek tekrardan, çizdiğimiz çerçeveye göre doldurulmasıdır.

Bazı sıkıntılı dişlerde kanal tedavisi tekrarı zor olduğu için hekimler bu tip bir tedavi yerine çekimi tercih edebilmektedirler. Ancak yapılan çalışmalar kanal tedavisi tekrarının, gerekli protokollere uygun yapıldığında başarı şansının %70 olduğunu göstermektedir. Bu tip durumlar da bir kanal tedavisi uzmanına görünmekte fayda vardır.

Not: Konu ile alakalı sormak istediğiniz soruları sayfanın altındaki yorum bölümünden veya facebook sayfamdan iletebilirsiniz. En kısa sürede cevap vermeye çalışacağım.

Bu Konulara da Bakabilirsiniz

Diş Taşı Temizliği Hakkında Her Şey

Ağız Kuruluğu Neden Olur? Nasıl Geçer?

Diş Eti Çekilmesinin Nedenleri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Zirkonyum Diş Kaplama

Hamilelik Döneminde Kanal Tedavisi

Blogumuzdaki diğer konular için makale indeksimize bakabilirsiniz