Bu makalemizde toplumda yaygın bir şikayet olan, diş taşı
konusu üzerinde durmaya çalıştık. Diş taşı nedir, diş taşı neden oluşur ve diş
taşı nasıl temizlenir sorularına cevap verdik. Ayrıca diş taşı temizliği evde
yapılabilir mi? Diş taşı temizliği sonrasında oluşabilen problemler ve diş taşı
temizliği fiyatı hakkında bilgi vermeye çalıştık.
![]() |
Diş Taşı Temizliği |
Diş Taşı Nedir?
Diş taşı, doğal dişlerin veya kaplama dişlerin yüzeylerinde
oluşan, mineralize olmuş bakteri plağıdır. Ağız içinde bulunduğu bölgeye göre
iki kısma ayrılır.
Diş eti seviyesinin üzerinde bulunan ve ağız içinde gözle
görülebilen diş taşlarına “supragingival diş taşı” denir. Diş eti-diş
birleşiminin altında yer alan ve gözle tespiti mümkün olmayan diş taşları
“subgingival diş taşı” olarak tanımlanır.
Supragingival diş taşı, beyaz-sarı renkte olup diş
yüzeyinden kolay ayrılır. Subgingival diş taşı ise siyah-kahverengi veya
yeşilimsi-siyah renktedir. Sert yapıya sahip subgingival diş taşı, diş
yüzeyinden daha zor uzaklaştırılır.
Supragingival ve subgingival diş taşları genelde beraber
gözlemlenir.
Diş Taşı Neden Oluşur?
Öncelikli olarak diş taşı neden oluşur sorusuna kısa bir
cevap verelim. Diş taşı, ağız içindeki besin artıkları ile bakterilerin
birleşerek oluşturduğu plak tabakasının, zamanla tükürüğün içindeki
minerallerle birleşmesi sonucunda oluşur.
Ayrıntısına geçecek olursak, gün içerisinde yeterli ağız
bakımı yapılmadığı takdirde, ağız içinde tüketilen besinlerden kalan artıklar
birikir. Ağız içindeki bakteriler, kendi enerji ihtiyaçlarını karşılamak için
bu besin artıkları ile etkileşime girerek, besin artıkları ve bakterilerden
oluşan bakteri plağını meydana getirirler.
Bakteri plağı, ağız bakımı yapılmadığı takdirde, dişin
yüzeyinde 24 saat içerinde oluşmaktadır. Oluşan bu plak yumuşak bir yapıya
sahiptir ve fırçalama ile çok rahat uzaklaştırılabilir.
Bakteri plağı 48 saat boyunca diş yüzeyinden
uzaklaştırılmadığında, tükürüğün içeriğinde bulunan kalsiyum, fosfor ve
potasyum minerallerini tutarak, bünyesine katmaya başlar. Bu minerallerin
miktarı, bakteri plağının içerisinde arttıkça, plağın yapısının sertleşmesine
neden olur. Genellikle 14. günün sonunda mineral birikimi, diş taşı oluşumunu
sağlamış olur.
Tükürük içerindeki minerallerin miktarı, beslenme
alışkanlıkları ve ağız hijyeni kişiden kişiye farklılık gösterdiği için diş
taşı oluşumu da farklılık gösterir. Genel olarak bakıldığında diş taşının
maksimum düzeye ulaşabilmesi için 10 hafta ile 6 ay arasında bir zamana ihtiyaç
vardır.
Bu Konular İlginizi Çekebilir
|
Diş Taşının Yoğun Olduğu Bölgeler
Esasında diş taşı neden oluşur sorusunun cevabı, aynı
zamanda diş taşının, ağız içinde bazı bölgelerde neden yoğun görüldüğünün de
cevabıdır.
![]() |
Diş taşları en çok alt çenede ki ön dişlerin arka kısımlarında görülür. |
Diş taşı, bakteri plağı ile tükürük içerisindeki
minerallerin birleşimi ile oluştuğu için daha çok tükürük bezlerinin ağız içine
açıldığı bölgelerde görülür. Tükürüğün %90’ı ağız içine dil altından girer ve
ilk olarak alt çene ön dişlerinin arka yüzeylerine temas eder. Geri kalan yüzde
%10’luk kısmı ise üst çene büyük azı dişlerinin hizasından ağız içine açılır ve
ilk olarak üst azı dişlerine temas eder.
İşte anlattığımız bu sebepten dolayı diş taşları ağız içinde
en çok alt çenedeki ön dişlerin arka yüzeylerinde görülür. İkinci sık görüldüğü
yer ise üst çene büyük azı dişlerinin yüzeyleridir.
Diş Taşı Oluşumu Nasıl Önlenir?
Diş taşı oluşumunu önlemek için, yine bakmamız gereken nokta, diş
taşı neden oluşur sorusunun cevabıdır. Yukarıda anlattığımız gibi diş taşı
besin artıkları, ağız içindeki bakteriler ve tükürük içindeki minerallerin
birleşmesiyle oluşur. Diş taşı oluşumunu engellemenin yolu ise bu birleşimi
önlemekten geçmektedir.
Bu çerçeveden baktığımızda tükürük içerindeki mineralleri
yok etme imkanımız olmadığı için ağız içindeki besin artığı birikimini ve
bakteri miktarını azaltmamız gerekir. Esasında bakteri miktarı da ağız hijyeni ile orantılı azalıp-çoğaldığı için
yapmamız gereken şey besin artıklarının ağız içindeki birikimini engellemektir.
Besin artığı miktarını azaltmak ve ağız hijyenini sağlamak
için yapılması gerekenler:
- Her gün sabah ve akşam, 3 dakika boyunca dişlerin doğru bir şekilde fırçalanması
- Fırçanın girip temizleyemediği dişlerin ara yüzeylerini, diş ipi veya ara yüz fırçası ile temizlemek
- Ağız çalkalama sularının antiseptik özelliği sayesinde ağız içindeki bakteri miktarını azaltmak
- Ayrıca lifli gıdaların tüketimi diş plağı oluşumunu azalttığı için diş taşı oluşumunu kısmen engeller.
Etkin Bir Ağız Hijyeni Sağlamak İçin Bu Makaleleri Okuyabilirsiniz
|
Diş Taşı Temizliğinin Önemi
Diş taşı, çoğu birey tarafından maalesef estetik bir problem
olarak görülmekte ve diş taşı temizliği bu amaçla yaptırılmaktadır.
Esasında diş taşı, diş eti iltihabının en önemli
göstergelerinden biridir. Hatta diş eti hastalığının ilerlemekte olduğunun göstergesidir.
Bu yüzden diş eti hastalığının tedavisi, diş taşı temizleme işlemi ile başlar.
Diş taşı temizleme, estetik bir işlem değil, diş eti
hastalığının ilerleyişi durdurma ve diş eti iltihabının tedavisi için yapılması
gereken önemli bir işlemdir.
Diş Taşı Temizleme İşlemi Yapılmazsa Ne Olur?
Toplumdaki diş kayıplarının sebebi incelendiğinde, diş
kayıplarının ana nedeninin sanıldığı gibi çürükler değil diş eti hastalıkları
olduğu ortaya çıkmıştır. Ülkemizde diş kayıplarının %70’i diş eti iltihabından
kaynaklanır.
![]() |
Diş Taşı Temizleme işlemi yapılmadığında diş eti iltihabı ilerler |
Diş eti hastalıkları genelde kronik olarak ilerler. Yani hem
yavaş ilerler hem de ilerlerken bireye rahatsızlık verecek bir durum çok
yaşanmaz. Bundan dolayı bireyler, diş eti iltihabına zamanında müdahale ettirmez.
Diş etlerinde ki kanama ve diş taşı,
diş eti hastalıklarının erken döneminde görülen en önemli göstergesidir.
Peki, diş eti hastalığı diş kaybına nasıl sebep olur:
Yeterli ağız hijyeninin sağlanamamasından kaynaklanan diş
eti hastalıkları, zaman içerisinde dişi destekleyen kemik dokuda erimelere
neden olur. Bu tabloya diş eti çekilmeleri de eşlik eder. Destek aldığı kemiği
kaybetmeye başlayan diş zamanla sallanmaya başlar. Zaman ilerledikçe diş
fonksiyonunu yerini getiremez hale gelir. Bu duruma ağrıda eşlik etmeye
başlayınca diş çekilmek zorunda kalır.
Kısacası diş kaybına giden sürecin ilk sinyali diş taşıdır.
Bu yüzden diş taşı temizliği, diş kayıplarını önlemek için ciddi önem taşır.
Diş Taşı Temizleme İşleminin Yapılmamasının Diğer Zararları
Diş Eti Çekilmesi:
Diş ile diş eti arasına yerleşen diş taşları, diş etine baskı uyguladığından ve
diş etinin tutunduğu destek dokuları erittiğinden dolayı zamanla diş etlerinde
çekilmelere neden olur. Diş eti çekilmeleri hem soğuk-sıcak hassasiyetine hem
de estetik olarak istenmeyen bir görüntünün ortaya çıkmasına neden olur.
Diş Çürüğü: Diş
taşları dişin yüzeyindeki bakterilerin uzaklaştırılmasını zorlaştırdığı için
zamanla dişlerde çürümeye neden olur.
Ağız Kokusu: Ağız
içi kaynaklı ağız kokusunun ana kaynağı, ağız içindeki bakterilerle besin
artıklarının etkileşimi sonucu ortaya çıkan gazlardır. Diş taşları hem besin
artıklarının birikimini arttırdığı hem de bakteriler için uygun bir zemin
oluşturduğu için ağız kokusunun önemli etkenlerindendir.
Bu Konular İlginizi Çekebilir
|
Diş Taşı Nasıl Temizlenir?
![]() |
Kavitron ile Diş taşı Temizleme İşlemi |
Diş taşı temizliği işlemi, diş taşlarının yoğunluğu ve diş
eti hastalığının şiddetine göre değişiklik gösterir. Diş taşı temizliğinde
kavitron olarak adlandırılan ultrasonic aletler (su ve titreşim hareketi ile
temizlik yapan) ve küret denilen özel el aletleri kullanılır.
Başlangıç seviyesindeki diş eti hastalığının olduğu
durumlarda, detertraj olarak adlandırılan basit bir diş taşı temizliği işlemi
yeterli olmaktadır. Anestezi gerektirmeden yapılan diş taşı temizleme işlemi,
ortalama 30 dakika içerisinde tamamlanır.
İleri seviye diş eti hastalığının olduğu durumlarda, diş
taşları diş eti seviyesinin altında ve dişin kök yüzeyinde yoğunlaştığı için
detertraj işlemi sonrasında, derin diş taşı temizliği dediğimiz “küretaj”
işleminin yapılması gerekir.
Kök yüzeyindeki diş taşları, dişin dış yüzeyindeki diş
taşlarına göre bulundukları zeminden daha zor çıkartılırlar. Hem bu zorluktan
dolayı hem de diş eti seviyesinin altında işlem yapılacağı için küretaj
tedavisi anestezi eşliğinde yapılır.
Genelde bölge bölge yapılan küretaj işlemi, diş eti
iltihabının şiddetine göre bazen 30 dakikadan 2 seans da bitirilebileceği gibi,
bazı durumlarda 4-5 seans sürebilmektedir.
Diş taşı temizleme işlemi sonrasında, diş eti hastalığının
şiddetine göre belli periyotlarda kontrol muayeneleri yapılarak iyileşme durumu
hekim tarafından gözlemlenir. Gerek duyulduğunda tekrar detertraj işlemi
yapılabilir.
Genelde diş taşı
nasıl temizlenir sorusuna eşlik eden bir diğer soru, diş taşı temizliği işleminde acı olur mu?
Kısaca cevaplamak gerekirse, diş taşı temizliği acıya neden
olmaz. İşlem sırasında bireyin ağrı eşiğine bağlı olarak hafif sızlamalar
olmaktadır. Bunun dışında diş etinin altında, diş taşının yoğun olduğu
durumlarda, anestezi olmadan diş taşı temizliği yapıldığında bir miktar ağrı
olabilmektedir. Ancak anestezi yapıldığı takdirde her hangi bir ağrı şikayeti
olmayacaktır.
Polisaj İşlemi İle Diş Yüzeyindeki Lekelerin Çıkarılması
Bütün diş taşı temizliği işlemlerinden sonra, dişin
yüzeyindeki mikro plakları uzaklaştırmak ve lekeleri çıkartmak için polisaj adı
verilen, özel patlarla yapılan fırçalama işlemi yapılır. Bu işlem özelikle
dişler üzerindeki çay, kahve ve sigara lekelerini çıkartır.
Diş taşı birikimi yoksa, sadece leke şikayeti varsa, polisaj
işlemi leke çıkartımı için yeterli olacaktır.
Polisaj ile diş beyazlatma birbirinden farklı işlemlerdir.
Polisaj da sadece dişin dış yüzeyindeki lekeler fiziksel olarak çıkartılır.
Beyazlatma işleminde ise dişin rengi kimyasal materyallerle değiştirilir.
İlgili Konu –
|
Diş Taşı Temizliği Sonrası Yaşanabilecekler
Diş Etlerinde Kanama:
Diş taşı temizliği işlemini takip eden günlerde, dişler fırçalandığında diş
etlerinde normalden fazla kanama görülebilir. Bu durumdan endişe etmemek
gerekir. 2-3 gün içerisinde diş etleri normal haline dönecektir.
Dişlerde Soğuk-Sıcak
Hassasiyeti: Diş taşı temizleme işleminden sonra bazen 3-5 gün, bazen de
1-2 hafta dişlerde soğuk-sıcak hassasiyeti görülebilir. Bu durumda zamanla geçmektedir.
Dişlerde Sallanma:
Bazen diş taşı temizliği yaptıran bireyler, işlemden önce dişlerinde sallanma
olmadığını, temizlikten sonra sallanma başladığını ifade ederler. Genelde de bu
durumun, diş taşı temizliğinin zararı olduğu düşünürler.
Aslında durum şöyledir. Diş taşı, kemik desteği zayıflamış
olan dişleri birbirine kenetleyerek sallanmasını engeller. Diş taşı temizleme
işlemi sonrası, diş taşları kaldırıldığında bu kenetlenme ortadan kalktığı için
dişler sallanmaya başlar.
Kısaca ifade edersek dişlerin sallanmasın sebebi diş
taşlarının temizlenmesi değil, ağız hijyenin ve diş taşı temizliğinin ihmal
edilmesinden dolayı diş eti iltihabının ilerleyerek dişin destek dokularını
zayıflatmış olmasıdır.
Tekrar Diş Taşı
Oluşumu: Hastaların şikayetlerinden biri de diş taşı temizledikten hemen
sonra, tekrar diş taşı oluştuğudur. Diş
taşı neden oluşur başlığı altında anlattığımız gibi, diş taşının oluşum
mekanizması bellidir. Gerekli ağız bakımı yapıldığı takdirde, özellikle diş ipi
veya ara yüz fırçası düzenli kullanıldığında diş taşı oluşumu engellenecektir.
Burada duralım ve size önemli bir bilgi verelim. Etkili bir ağız bakımı için en önemli faktör diş fırçasıdır. Peki, en iyi diş fırçası markası hangisidir?
1 dakika ayırın ve aşağıdaki videoyu izleyin mutlaka...
Burada duralım ve size önemli bir bilgi verelim. Etkili bir ağız bakımı için en önemli faktör diş fırçasıdır. Peki, en iyi diş fırçası markası hangisidir?
1 dakika ayırın ve aşağıdaki videoyu izleyin mutlaka...
Diş Taşı Temizleme İşlemi Dişlere Zarar Verir mi?
Maalesef bu konuda, toplumda çok yaygın olarak, diş taşı
temizliğinin dişlerin yüzeyini çizdiği, diş taşı oluşumunu veya dişlerde lekelenmeyi
hızlandırdığına dair yanlış inanışlar bulunmaktadır.
Konunun başında da ifade ettiğimiz gibi diş taşı diş eti
hastalığının belirtisidir. Nasıl ki dişinizde bir çürük oluştuğunda dolgu
yapılması gerekiyorsa, diş taşı oluştuğunda da temizlenmesi gerekir.
Diş taşı temizliği için kullanılan aletler diş minesine ve
diş etlerine zarar vermeyecek şekilde dizayn edilmiştir. Diş hekimleri
tarafından uygulandığı sürece diş taşı temizleme işleminin dişlere zarar verme
ihtimali yoktur.
Asıl olan, diş taşlarının, temizlenmemesi durumunda, uzun
vadede diş kaybına kadar gidecek problemlere neden olacağıdır. Bu yüzden diş
taşı temizliğinin ihmal edilmemesi gerekmektedir.
Diş Taşı Temizliği Evde Yapılabilir mi?
Sosyal medyada, son zamanlarda çok yaygın bir şekilde diş
taşı temizliğini evde yapabilecek doğal ürünlerden bahsedilmektedir.
Diş taşı nedir
başlığı altında ifade ettiğimiz gibi diş taşları sadece gözle görebildiğimiz
diş yüzeylerinde bulunmaz. Diş etinin altında, hatta dişin kök yüzeylerine
tutunmuş halde bulunur. Dişin kök yüzeyinde bulunan bir diş taşını, dişin dış
yüzeyini fırçalayarak çıkarmanız mümkün değildir.
![]() |
Derindeki diş taşları ancak el aletleri ile temizlenebilir. Temizlenmez ise kemik seviyesi azalır ve dişlerde sallanma başlar |
İnternette sıkça bahsedilen doğal ürünlerin, dişin
yüzeyindeki diş taşlarını bile nitelikli bir şekilde temizlemesi mümkün
değildir. Zira, dişin yüzeyinde bırakılan mikro bir diş taşı, plak birikimine
zemin oluşturacağı için hızlı bir şekilde tekrar diş taşı oluşumuna neden olur.
Bunlarla birlikte bu işlemlerin yanlış şekillerde
uygulanması, dişlerde geri dönüşümsüz problemlerin oluşmasına neden
olabilmektedir.
Diş taşı temizliği estetik bir mesele değil, diş eti
hastalığının bir göstergesidir. Diş taşı temizliğindeki amaç diş eti
hastalığının tedavisidir. Bu işlemin diş hekimleri tarafından uygulanması
gerekir.
Evde diş taşı temizlenin zararları ile alakalı aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
Evde diş taşı temizlenin zararları ile alakalı aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
Not: Diş taşı temizliği ve diş eti hastalıkları ile alakalı
merak ettiğiniz konuları, sayfanın altındaki yorum bölümünden veya facebook
sayfamızdan bize iletebilirsiniz. Kısa sürede cevap vermeye çalışacağız.
BU YAZILARI DA OKUYABİLİRSİNİZ
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder