Ortodonti Nedir?
Ortodonti, diş hekimliğinin diş, çene ve yüz
düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen uzmanlık dalıdır.
 |
| Diş Teli Tedavisi |
Ortodonti Tedavisinin Amacı Nedir
- İyi bir çiğneme, konuşma ve solunum fonksiyonu sağlamak
- İyi bir diş, çene ve yüz estetiğini sağlamak
- Ortodontik tedavi sonrası elde edilen durumun kalıcı olmasını sağlamak
- Hastanın ruh sağlığını ve moralini düzeltmek
Ortodonti Tedavisi Estetik Amaçla mı Yaptırılır?
Tel tedavisi, dişlerdeki çapraşıklığı ve çeneler arasında ki
uyumsuzlukları düzelterek sadece estetik amaçlı değil, ileride olması muhtemel
diş eti hastalıkları ve alt çene ekleminde oluşabilecek problemleri de önler.
Bunlarla birlikte çiğneme fonksiyonu ve konuşma
bozukluklarının giderilmesine de katkı sağlar. Ayrıca bireyin psikolojik
sağlığı ve öz güveninin oluşumu açısından da estetik görüntü önem arz eder.
Ortodonti Tedavisi Hangi Yaşta Yapılabilir
Ortodontik tedavi , anomalinin özelliğine bağlı olarak bebek
yaşlardan ömrün sonuna kadar yapılabilir. Genel olarak en uygun zaman ise 11-13
yaş aralığı olarak kabul edilir. Bunun sebepleri:
- Bu dönemde bütün daimi dişler sürmüş yada sürmesini tamamlamak üzeridir.
- Bu yaşlar bireyin çocukluktan çıkıp hekimle işbirliği yapabileceği dönemdir.
- Bu dönemde vücuttaki hormonal ve hücresel faaliyetler hızlı olduğundan diş ve çene hareketleride oldukça hızlıdır.
Ortodonti Tedavisinde Yaş Neden Önemlidir?
Ortodontik tedaviler, en kısa sürede, en az biyolojik,
fizyolojik ve finansal harcama yapılarak ideal şekilde bitirilmesi gereken
tedavilerdir.
 |
| Tel tedavisinde yaşın önemi |
Çeneler arasındaki iskeletsel sorunlar ancak büyüme ve
gelişme döneminde düzeltilebilir. Ergenlik döneminin sonuna kadar bu
anomalilerin tedavisi ortopedik yaklaşımlarla yapılabilir. Büyümenin hızlı
olduğu ergenlik döneminden sonra ki erişkin dönemde iskeletsel anomalilerin
düzeltilmesi zordur. Erişkin dönemde sadece dişsel anomaliler düzeltilebilir ve
tedavi çocukluk dönemine göre daha uzun sürer.
Dişlerdeki Çapraşıklığın Nedenleri Nelerdir ve Nasıl Giderilir?
- Tel tedavisini gerektiren birinci faktör yer darlığıdır. Bu problemin oluşmaması için süt dişlerinde oluşan çürükler komşu dişlerle temas edecek şekilde tedavi edilmeli ve erken süt dişi çekimi kaçınılmazsa yer tutucu yapılarak mevcut yer muhafaza edilmelidir.
- Süt dişlerinin erken kaybı, daha arkada bulunan dişlerin öne kayıp çapraşıklıklar oluşturmasına veya alttan gelen dişin çıkmasını engelleyerek gömük kalmasına neden olabilir.
- Diş eksikliği veya fazlalığı olduğu durumlarda periyodik muayenelerle röntgen yardımıyla dişlerin çıkış pozisyonları takip edilmeli
- Parmak emme, tırnak yeme, yalancı emzik kullanma, kalem-silgi ısırma veya dili dişlerin arasına sokma gibi kötü alışkanlıklar giderilmeli. Bu tip alışkanlıklar küçük yaşlarda bıraktırılabilirse dişlerde ki pozisyon bozukluklarının kendiliğinden düzeldiği gözlenmektedir. Okul çağında çocuklarda telkin ile giderilemezse yardımcı ağız içi apareyler kullanmak gerekebilir.
- Ağızdan solunum yapan çocuklarda solunumun burundan yapılmasını sağlamak
- Dişlerdeki erken temaslar alt çenenin sağa veya sola kaymasına neden olur. Diş hekimleri tarafından bu erken temaslar giderilebilir.
- Ön dişlerdeki çapraz kapanışların tedavi edilmesi
Çapraşıklığı Neden Olan Kötü Alışkanlıklar İçin Çözüm Önerileri
Biberon Kullanımı
Çocuklar doğduğunda alt çeneleri biraz geridedir. Çocuk anne
sütünü alabilmek için ağzının içinde kuvvetli bir vakum oluşturmak zorundadır.
Bunu yapabilmek için dilini, alt çene kaslarını ağız çevresi kaslarını belli
bir düzen içinde kullanması gerekir. Bu da hem çene kaslarının gelişmesini hem
de alt çenenin öne gelmesini sağlar.
Biberonla beslenen çocuklarda anne memesinde olduğu kadar
vakum gerekmediği için alt çene gelişimi zayıf kalır.
Çözüm için, biberonda sütün aktığı deliğin dar olması, emzik
ucunun yaklaşık 4-5 mm olması ve biberonun sert kauçuktan yapılmış olması
gerekir.
Yalancı Emzik
Bebeklik döneminde çocuğun emme güdüsünü tatmin etmek için kullanılmasına
mahsur yoktur ancak 2 yaşından sonra kullanmaya devam etmek damak ve diş
yapısında problemler oluşturacağından bıraktırmak gerekir.
Parmak Emme
En sık rastlanılan kötü alışkanlıklardan biridir. 3-4 yaşına
kadar normal kabul edilebilir. Bu yaştan sonra hastalık olarak değerlendirilir.
Genellikle duygusal yoksunluk ve gerginlikte ortaya çıkar. Bu alışkanlığı aşmak
için hareketli apareyler yapılmakta ve bu şekilde tedavi sağlanmaktadır.
Dudak emme, dil emme ve dili dişler arasına sokmayı
engellemek için de apareyler ve ağız egzersizleri tedavi için uygulanır.
Ağızdan Solunum
Ağızdan solumanın 3 nedeni mevcuttur. Bunlar solunum yollarında
engel (kemik problemleri veya yumuşak doku kaynaklı), anatomik faktörler (üst
dudağın kısa olması) ve alışkanlıklardan kaynaklanmaktadır.
Tedavi için etkenlerin ortadan kaldırılması gerekir. Eğer
alışkanlıktan kaynaklanıyorsa ağız ve dudak egzersizleri, üflemeli çalgı çalma
eğitimi ile bu problem giderilebilir. Yine ağızdan solunum problemi için
kullanılan hareketli apareyler de mevcuttur.
Ortodontik Tedavinin Aşamaları
Daha çok dişlerde ki çapraşıklığın giderilmesi için
uygulandığı bilinen tel tedavisinin kendi içinde çeşitli türleri mevcuttur.
Ağızdaki probleme göre hareketli apareyler, fonksiyonel
apareyler ve sabit apareyler ile tedavi yapılmaktadır.
Hareketli Apareyler İle Tedavi
Fazla karmaşık olmayan problemler hasta tarafından
takılıp-çıkartılan plastik damaklık ve tellerden oluşan hareketli apareyler ile
çözülebilmektedir.
 |
| Aligner |
- Alignerlar (braketsiz tedavi)
- Yetişkinler için braket kullanılarak yapılan tedaviye alternatif olarak kullanılırlar. Alignerlar şeffaf olurlar ve yemek yemek ve dişleri fırçalamak için çıkarılırlar
- Splintler
- Alt veya üst çeneye yerleştirilerek çenenin daha iyi bir pozisyonda kapanmasını sağlarlar.
- Çene Genişletici
- Üst çenenin genişlemesini sağlayan, damağa oturan plastik bir aygıttan yapılan ve vidalar ile uygulanan kuvvet sayesinde damak altındaki kemiği hareket ettiren apareylerdir.
Alt veya üst çenenin yetersiz gelişimi veya aşırı gelişimi
için fonksiyonel aparey olarak adlandırılan, çenelerin belirli bir yöne doğru
gelişmesini sağlayan yardımcı araçlar büyüme-gelişme döneminde kullanılır.
 |
| Headgear |
- Headgear (Enselik-Yüz maskesi)
- Başın arkasına yerleştirilen bir bant ve metalle başın ön tarafına bağlanan bir aygıttır. Headgear üst çenenin gelişimini yavaşlatarak arka dişleri oldukları yerde tutarken ön dişlerin arkaya doğru gitmesini sağlar.
- Yüz maskesi ise üst çene gelişimi zayıf olan bireylerde üst çenenin önde konumlanmasını sağlar.
Sabit Apareyler İle Tedavi
Karmaşık tedavilerde son dönemlerde yaygın olarak dişler
üzerine yerleştirilen braketlerin içindeki oluklara sabitlenen teller
yardımıyla tedaviler gerçekleştirilmektedir.
Braketler dişlerin üzerine yapıştırılır, teller ise
braketlerin içerisindeki oluklardan geçerek dişlere kuvvet uygular. Dişler bu
şekilde kademeli olarak ve kontrollü bir şekilde hareket ettirilerek uygun
konuma getirilir. Aylık kontroller ile gelişim takip edilir ve gerekli
düzenlemeler yapılır.
 |
| Dişlerin arkasından yerleştirilen braketler |
Ön yüzeye yerleştirilen braketler yönteminin haricinde
dişlerin arkasından yerleştirilen braket yöntemi de mevcuttur.
Pekiştirici Tedavi
Tedavi sonrasında mevcut durumun muhafaza edilmesi için
pekiştirici tedavi olarak plaklar veya dişlerin arkasına yerleştirilen retainer
teli kullanılmaktadır.
 |
| Retainer |
Hareketli Pekiştiriciler: Tedavi sona erdikten sonra
dişlerin yerini korumak ve geri gidişi engellemek için kullanılan apareylerdir.
Diş Teli Tedavisi Ne Kadar Sürer
Diş teli tedavisi anomalinin durumuna göre birkaç ay sürebildiği
gibi, birkaç yılda sürebilmektedir.
Bu makalelerden de İstifade Edebilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder